i ychwanegu eitem i’ch basged Amserlen.
Am
Mae cerrig Harold yn dyddio'n ôl 3,500 o flynyddoedd i'r Oes Efydd. Llusgwyd y graig gynghanedd o'r enw carreg pwdin ar foncyffion o gerllaw a'i throsoli i'r ddaear. Mae'n bosibl y cawsant eu rhoi yno fel cerrig marcio neu i roi gwybodaeth dymhorol neu i'w defnyddio mewn seremonïau crefyddol.
Mae Cerrig Harold yn gorwedd ger pentref Trellech neu Dreleck (yn dibynnu ar yr arwydd) y dywedir ei fod yn cymryd ei enw o'r cerrig, Tri (Cymraeg i dri) a Llech (sy'n golygu carreg wastad). Mae pam eu bod yn cael eu galw'n gerrig Harold yn dipyn o ddirgelwch, dywed chwedl leol iddynt gael eu codi i goffáu buddugoliaeth y brenin Sacsonaidd Harold dros y Prydeinwyr. Mae'n ymddangos bod hyn yn annhebygol gan eu bod yn rhagddyddio Harold o leiaf 2,000 o flynyddoedd. Dywed chwedl arall eu bod yn nodi'r fan lle syrthiodd tri phennaeth Prydain mewn brwydr â Harold. Eto i gyd dywed chwedl arall fod Jack O Kent wedi taflu'r garreg yno o ddwsin o filltiroedd i ffwrdd mewn cystadleuaeth gyda'r diafol ac wedi hynny daeth y pentref yn adnabyddus fel Dinas y Cerrig.
Cysylltiedig
24 Wells and Springs at Trellech, TinternTaith gerdded 5.3 milltir o Drellech, uwchben Dyffryn Gwy i'r de o Drefynwy. Cwympo Cleddon a Threllech hanesyddol.
Church of St Nicholas, Trellech, MonmouthMae Eglwys Sant Nicolas yn Nhrellech yn safle hanesyddol yng nghanol Dyffryn Gwy rhwng Trefynwy a Chas-gwent.
The Virtuous Well, MonmouthCanoloesol sy'n enwog am ei iachâd.
