Y Deg Peth Gorau i'w gwneud yn Sir Fynwy

Dyma ein deg peth gorau i'w gwneud yn Sir Fynwy.  Rydyn ni'n canolbwyntio'n fwriadol ar brofiadau syml oherwydd dyna beth rydym wedi dod i'w werthfawrogi dros y ddwy flynedd ddiwethaf.

#1 Ymweld â Chastell Cas-gwent

Does dim lle gwell ym Mhrydain i weld sut y datblygodd cestyll yn raddol i ymdopi ag arfau mwy dinistriol – ac uchelgeisiau mawreddog eu perchnogion.  Castell Cas-gwent oedd y castell carreg cyntaf yng Nghymru a dyma'r gaer garreg hynaf ym Mhrydain erbyn hyn.

Ymweld â Chastell Cas-gwent

#2 Cerddwch i fyny Pen-y-fâl

I'w weld rhwng cribau bryniau Llanwenarth, Deri a Rholben, mae Pen-y-fâl yn un o'r copaon uchaf yn y Mynyddoedd Duon. Mae'n 596m ac yn cynnig golygfeydd panoramig bendigedig ar draws Bannau Brycheiniog, De Cymru, a thuag at dde-orllewin Lloegr.

Er bod ei siâp eiconig yn debyg i losgfynydd, mae Pen-y-fâl wedi'i wneud o'r un hen dywodfaen coch â gweddill y Mynyddoedd Duon.

#3 Y Cymin

Mae Tŷ Crwn a Theml y Llynges o'r 18fed ganrif yn sefyll yn falch ar ben y Cymin a'i naw erw o diroedd pleser, yn edrych dros Drefynwy a Dyffryn Gwy hardd. Paciwch bicnic o gynnyrch lleol a'i fwynhau ar dir y Tŷ Crwn, a adeiladwyd ym 1794 gan Glwb Picnic Trefynwy i ddarparu lle syfrdanol i ginio.

Y Cymin

#4 Ymweld â gwinllan arobryn

Mwynhewch deithiau a sesiynau blasu yn un neu fwy o'n pedair gwinllan arobryn:

• Ystadau Ancre Hill - yn gwneud gwin o ansawdd uchel gan ddefnyddio arferion Biodynamig ac Organig Traddodiadol
• Gwinllan Parva Farm - gwinllan fach gyfeillgar sy'n cynhyrchu gwinoedd, meads a gwinoedd pefriog arobryn, sy'n edrych dros Abaty Tyndyrn yn nyffryn hardd Dyffryn Gwy
• Sugarloaf Vineyards - yn cynhyrchu gwinoedd arobryn ar lethrau mynydd Pen-y-fâl, mae siop goffi drwyddedig ar y safle.
• Y Castell Gwyn - Enillwyr gwobrau aur yng ngwobrau gwin y byd Decanter 2021, mae'r winllan 7 erw hon wedi'i phlannu ar lethrau ysgafn cefn gwlad donnog hardd Sir Fynwy, ger y Fenni.

#5 Ymweld â Thyndyrn

Ni fyddai unrhyw ymweliad â Sir Fynwy yn gyflawn heb ymweld â Thyndyrn yng nghanol Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Dyffryn Gwy.

Ar ôl eich ymweliad â'r Abaty (sy'n rhaid ei weld) mae rhai siopau, tafarndai a bwytai annibynnol hyfryd, yn ogystal â gwinllan a gorsaf reilffordd Fictoraidd i ymweld â hwy.  Mae'r pentref hefyd yn ganolfan i gerddwyr a beicwyr gyda nifer o lwybrau cylchol a llwybrau pellter hir yn dechrau / mynd heibio.

Mae'r pentref cyfan yn addas i gŵn felly bydd eich ffrind pedair coes yn cael croeso cynnes hefyd.

#6 Dringwch fynydd Ysgyryd

Taith gerdded egnïol, a wneir orau ar ddiwrnod oer, iach y gaeaf. Mae'r daith hon yn mynd â chi drwy goetir i ochr y mynydd agored, cyn dringo'n serth i'r copa gyda golygfeydd panoramig o'r cefn gwlad cyfagos.

#7 Ymwelwch â Chastell Rhaglan

Chwarae Brenhinoedd a Breninesau yn y castell godidog hwn, wedi'i gynllunio'n fwy i greu argraff na dychryn.

#8 Profwch gyffro diwrnod yn y rasys

Mae diwrnod ar Gae Rasys Cas-gwent mor anffurfiol neu mor ffurfiol ag y dymunwch ei wneud. I rai mae'n dod at ei gilydd gyda ffrindiau, i eraill mae'n esgus i wisgo i fyny, yn enwedig ar Noson y Menywod pan fydd llawer o fenywod yn gwisgo’n smart ac yn gwisgo hetiau - nid yn orfodol, ond yn gymaint o hwyl! Mae croeso bob amser i deuluoedd, gyda phlant dan 18 oed yn dod i mewn am ddim, ac adloniant am ddim ar ddiwrnodau penodol.

#9 Ymwelwch â’r Castell Gwyn

Y Castell Gwyn yw'r castell sydd wedi'i gadw orau a’r mwyaf mawreddog o driawd o gaerau Sir Fynwy a elwir y 'Tri Chastell' - sy'n cynnwys y Grysmwnt ac Ynysgynwraidd - a adeiladwyd i reoli'r ffin. Os ydych yn teimlo'n egnïol dilynwch lwybr cylchol 19 milltir y Tri Chastell, sy'n cysylltu'r tri chastell canoloesol. 

#10 Porth a Phont Mynwy

Ymwelwch â'r unig bont afonydd caerog canoloesol sy'n weddill ym Mhrydain Fawr, gyda'i thŵr gât yn dal i sefyll. Defnyddiwyd unwaith fel carchar. Mae teithiau tywys ar gael.